Od skromnih početaka kao republike do sadašnjeg statusa modernog giganta, razvoj Turske je priča o odlučnosti, otpornosti i prilagodljivosti.

Zemlja koja leži na raskršću Evrope i Azije, nije samo geografski most između dva kontinenta, već i epicentar izuzetnih promjena koje su je oblikovale tokom proteklih 100 godina.

U ovom blog postu osvrnuli smo se na posljednjih 100 godina razvoja Turske, istražujući ključne prekretnice, izazove i uspjehe koji su oblikovali ovu naciju – od nastajanja republike 1923. godine pod vizionarskim vođstvom
Mustafe Kemala Ataturka, do njenog trenutnog statusa.

1923-1940: Godine osnivanja
1923. godine Mustafa Kemal Ataturk je osnovao Republiku Tursku i postao njen prvi predsjednik. Ataturkova vizija je bila jasna – modernizovati i sekularizovati Tursku, transformišući je u progresivnu i naprednu republiku.

Tokom ovog perioda, Turska je doživjela brojne reforme u obrazovanju, zakonu i kulturi. One su podrazumijevale:

– Jezičku reformu: Ataturk je započeo proces promjene turskog pisma – sa arapskog na latinično. Ovo je imalo dubok uticaj na obrazovanje i komunikaciju, čineći ih pristupačnijim širokim masama;

– Prava žena: U skladu sa svojim progresivnim vizijama, Ataturk je ženama dodijelio pravo glasa, čime je Turska postala jedna od prvih zemalja u regionu koja je priznala pravo žena na glasanje.

Turska je, u osnovi, oblikovala svoju budućnost i postala simbol napretka nakon turbulentnih događaja prvog svjetskog rata.

1940-1960: Era izazova i promjena
Dok je Turska prolazila kroz period poslije drugog svjetskog rata, suočila se sa složenim geopolitičkim izazovima. Turska je donijela istorijski izbor i stala je na stranu Zapadnog bloka tokom Hladnog rata. Ova politika je dovela do toga da Turska postane članica NATO-a 18. februara 1952. godine.

Iako je ova odluka bila od značaja za Tursku i njen položaj u odnosu na svjetska dešavanja svjetskim dešavanjima, donijela je sa sobom i unutrašnje nesuglasice. Tokom ovog perioda, Tursku su potresli brojni vojni pučevi, što jasno ukazuje na izazove u procesu tranzicije ka demokratskom sistemu, dok se zemlja istovremeno trudila za postizanje stabilnosti i ekonomskog napretka.

Važno je napomenuti da su ovi izazovi pružili dragocjene lekcije. Tokom turbulentnih godina, turske demokratske institucije su bile testirane i ojačane, a otpornost nacije je istaknuta.

1960-1980: Ekonomski rast i modernizacija
Tokom 1960-ih i 1970-ih, Turska je prošla kroz duboku ekonomsku transformaciju koja je ostavila snažan uticaj.

Ova epoha je obilježena:

– Proširenjem ekonomije – Turska je napustila svoje agrarne korijenei okrenula se prema proizvodnji i uslugama. Gradovi su procvjetali zahvaljujući razvoju novih industrija, privlačeći migrante iz ruralnih područja koji su tražili bolje životne prilike;

– Infrastrukturnim projektima – Jedan od najznačajnijih simbola ove ere je Bosforski most, završen 1973. On ne samo da je povezao dva kontinenta, već je i premostio prošlost nacije sa njenom budućnošću. Istanbul, grad čija istorija seže hiljadama godina unazad, sada je bio povezan modernim inženjerskim čudom, simbolizujući rastući značaj Turske na globalnoj sceni.

Tokom ovog vremenskog razdoblja, Turska nije samo stvarala fizičku infrastrukturu, već je postajala prepoznatljiva kao dinamična nacija koja je bila ukorijenjena u svojoj dugoj istoriji, dok je istovremeno bila usmjerena ka budućnosti.

1980-2000: Put ka globalizaciji
U periodu od 1980. do 2000. godine, Turska je krenula prema globalizaciji. Tokom osamdesetih godina, zemlja je započela proces ekonomske liberalizacije i otvaranja prema globalnom tržištu.

Ovaj period je karakterisan:

– Privatizacijom državnih preduzeća i otvaranjem tržišta stranim investicijama, što je rezultiralo usmjerenjem prema izvozu kao osnovnom izvoru rasta;

– Odlukom Turske da se pridruži Carinskoj uniji sa Evropskom unijom 1996. godine. Ovaj korak je označio značajnu tačku u povezivanju Turske sa Evropom i globalnom zajednicom, čime je potvrđen njen status ključnog igrača u razvoju svjetskog ekonomskog sistema.

Modernizacija Turske se ubrzavala tokom ovog perioda, a njen ekonomski rast nije mogao proći neprimijećen, a pored toga je Turska postala privlačna destinacija za preduzeća i investitore.

2000-danas: Turska u savremenoj eri
Turska je nastavila svoj razvoj u 21. vijeku, postajući važan faktor kako na regionalnom, tako i na globalnom nivou. Pod vođstvom Redžepa Tajipa Erdogana, zemlja je prošla kroz period političke i ekonomske stabilnosti. Partija AK, koja je bila na vlasti od 2002. godine, usmjerila se ka pro-poslovnoj politici i ulaganju u infrastrukturu, što je rezultiralo impresivnim ekonomskim rastom.

Turska je takođe proširila svoju ulogu u regionalnoj geopolitici. Zemlja je igrala ključnu ulogu u rješavanju konflikata na Bliskom istoku i pružala utočište milionima sirijskih izbjeglica. Dodatno, njen strateški položaj je činio Tursku neizostavnim igračem u globalnoj trgovini i transportu energije.

Bez obzira na političke nestabilnosti, ekonomske teškoće i druge prepreke, Turska je uvijek nalazila način da izraste jača i prosperitetnija nego prije.

Proslava stogodišnjice Turske u Crnoj Gori

U čast stogodišnjice Republike Turske, u Crnoj Gori su priređeni razni događaji koji su dodatno obogatili jubilarnu proslavu.

Prvi u nizu bio je spektakularni plesni i muzički performans na Trgu Nezavisnosti u Podgorici, koji je oživio tursku tradiciju i energiju. Jedna od najpoznatijih plesnih predstava na svijetu “Vatra Anatolije” je prvi put nastupala u Crnoj Gori, i uključila 40 izvođača i 300 plesnih figura na velikoj sceni. Događaj se održao u organizaciji Turske ambasade, Glavnog grada i Turske privredne komore u Crnoj Gori.

Nastavljajući u duhu proslave, 7. oktobra u Baru je održana impresivna regata pod nazivom “Ambassadors on Board”. Ovaj događaj je pružio priliku za uživanje u strasti prema jedrenju, ljubavi prema moru i bogatstvu turske i crnogorske kulture. Realizatori regate su bili Turska privredna komora, Turska ambasada u Crnoj Gori, Opština Bar, Turistička organizacija Bar i Kalafatska Radionica Bokovac.

Veče prožeto kulturom, umrežavanjem i slavljem organizovali su Turska ambasada, Turska privredna komora u Crnoj Gori, YTB i MASAT. Oni su priredili koktel koji je okupilo alumnije iz Turske, članove TurkChama i prijatelje.

Svi zaljubljenici u tursku kulturu i gastronomiju su imali priliku da se prepuste uživanju na “Baklava Show” koji se održavao u Kotoru. Posjetioci su imali priliku da se upuste u pravu tursku gozbu i da uživaju u najpoznatijoj turskoj poslastici – baklavi.

Na kraju, ne preostaje nam ništa drugo nego da kažemo – Srećna stogodišnjica Republike Turske! Neka ovaj značajan jubilej bude korak koji vodi prema još prosperitetnijoj budućnosti Turske, ispunjenoj napretkom i blagostanjem.